ഭാഷ്യം - മലയാളിയുടെ സംഗീത മോഷണം
| URL:http://mallu-ungle.blogspot.com/2006/07/blog-post_15.html | Published: 7/15/2006 3:53 PM |
| Author: കൈപ്പള്ളി |
കേരളീയര്ക്ക് ദൂരദര്ശന്‍ മാത്രം കാണാന് ഉണ്ടായിരുന്ന ഒരു കാലം എനിക്കോര്മ്മയുണ്ട്. അന്നതില് അവതിരിപ്പിച്ചിരുന്ന പരിപാടികളിലെല്ലാം സംഗീതത്തിനും പിന്നണി സംഗീതത്തിനും ഒക്കെ സ്വന്തം സംഗീതജ്ഞന്മാര് (നിലയവിദ്വാന്മാര്) ചേര്ന്നൊരുക്കിയ കേള്ക്കാന് ഇമ്പമുള്ള സംഗീതപരിപാടികള് ഉണ്ടായിരുന്നു.
കേരളത്തില് ഏഷ്യനെറ്റ് എന്ന ഉപഗ്രഹ ചാനലിന്റെ തുടക്കതോടെ ഒരു പുതിയ സംഗീത-സംസ്കാരം വന്നു. പിന്നെ ഒരു പറ്റം മറ്റു ചാനലുകള് അതിനെ പിന്തുടര്ന്നു. ദൂരദര്ശന്റെ പോരായ്മകളെല്ലം ഒരു പരിധിവരെ വളരെ ഈ ചാനലുകള് പരിഹരിച്ചെങ്കിലും, സംഗീതത്തിന്റെ കാര്യം അവഗണിക്കപ്പെട്ടു.
ചന്തയില് പോയി നല്ല രണ്ടു ഹോളിവുഡ് ചിത്രങ്ങളുടെ ശബ്ദരേഖയുടെ (Soundtrack) സീ.ഡി. യോ അല്ലെങ്കില് നല്ല ഒരു ഓഡിയോക്ലിപ്പ് ലൈബ്രറിയോ വാങ്ങി അതിനെ കഷണം കഷണമാക്കി സീരിയലുകളില് തിരികികയറ്റുന്ന പരിപാടിയാണ് സംഗീതസംവിധാനം എന്നാണ് തെറ്റിദ്ധരിച്ചിരിക്കുന്നതു്.
ആര്ക്കു വേണമെങ്കിലും ഏതു സംഗീതവും ഏപ്പോള് വേണമെങ്കിലും മോഷ്ടിക്കാം എന്നത് "ആവിഷ്കാര സ്വാതന്ത്ര്യ"മാണല്ലോ. നല്ല കാര്യം. കേരളത്തില് പകര്പ്പവാകാശ ലംഘനത്തിന്റെ പ്രതീകമായി ഇന്നു നില്കുന്നതു ഈ ചാനലകുള് അധവാ അവയുടെ സ്റ്റുഡിയോകള് തന്നെയാണ്.
ഒരുപാടു പറഞ്ഞു നിങ്ങളെ കാടുകയറ്റാതെ രണ്ട് ഉദാഹരണങ്ങള് പറയാം:
ഉദാഹരണം ഒന്ന് :
നാം കേട്ടു കേട്ടു തഴമ്പിച്ച "X-Files" എന്ന പ്രസിദ്ധമായ ഹോളീവുഡ് സീരിയലിന്റെ, പ്രതിധ്വനിക്കുന്ന ആദ്യത്തെ മൂന്ന് പിയാനോ നോട്ടുകള്. അതാണു ഇന്നു ഏഷ്യനെറ്റ് പരസ്യങ്ങള്ക്ക് മുന്പ് ഉപയോഗിക്കുന്ന Intro മ്യൂസിക്. ഈ സംഗീതം ചന്തയില് പോയി വാങ്ങിയ എഷ്യനെറ്റിന്റെ മൂസിക്ക് ഡൈറെക്റ്റര്/ഗ്രാഫിക് ഡിസൈനര്/കമ്പ്യൂട്ടര് ഗുരു/ സൌണ്ട് റിക്കോര്ഡിസ്റ്റിന്റെ ചേതോവികാരം ഇപ്രകാരമായിരിക്കാം:
1) മലയാളി വെറു കഴുതയാണ്, ഒരുകാരണവശാലും ഇതു തിരിച്ചറിയുകയില്ല
2) "X-files" പോലെ തന്നെ അവിശ്വസ്നീയമായ കാര്യങ്ങളാണു ഈ സംഗീതശകലത്തെ പിന്തുടരുന്ന പരസ്യങ്ങള്
3) ഇതോക്കെ ആരു ശ്രദ്ധിക്കാന്? എങ്ങനയെങ്കിലും ഒക്കെയങ്ങ് പെഴയ്ക്കണം.
സ്വന്തമായി പണിയറിയാവുന്ന ഒരു സംഗീത വിഭാഗം ഇവര്ക്കില്ല എന്നത് ഒരു സത്യമാണ്. സൌണ്ട് ക്ലിപ്പുകള് ആവശ്യംപോലെ ഉള്ളപ്പോള് സംഗീത വിഭാഗം എന്തിനു്?
എന്നാല് മലയാളം ചാനല് സ്വന്തമായി ചെയ്ത സംഗീത രചനയെ പറ്റി പറയാം. അതേ, അങ്ങനയും ഒരു സംഭവമുണ്ടായി.
കൈരളി ചാനലിന്റെ "News" പരിപാടിയുടെ പിന്നണി സംഗീതം വലിയ തെറ്റില്ല. 1982 ഇറക്കിയ 2-in-1 നാഷണല് പാനസോണിക്കില് റെക്കോര്ഡ് ചെയ്താല് ഇതിനെക്കാള് നന്നായിരിക്കും. പിന്നെ അതില് ചെണ്ടയുടെ ശബ്ദം എന്നു കരുതുന്ന ഒരു ശബ്ദം കേള്കാം. അത് ഒരുമാതിരി മണ്ണെണ്ണപ്പാട്ടയില് കല്ലിട്ട് കുലുക്കിയതുപോലുണ്ട്. ചെണ്ടയോ, ചെണ്ടക്കാരോ ഇല്ലാത്തതുകൊണ്ടാണോ? അല്ല. മലയാളി ഈ ബോറന് ശബ്ദം കേട്ടിട്ട് , ഇതിനെകുറിച്ചു പ്രതികരിക്കാത്തതു കൊണ്ടു മാത്രം.
ഉദാഹരണം രണ്ടു:
"New Line Cinema" ഹോളിവുഡിലെ 10 വമ്പന് സ്റ്റുഡിയോകളില് ഒന്നാണ്. "Lord of the Rings" പോലുള്ള ചിത്രങ്ങളുടെ നിര്മ്മാതാകളാണിവര്. ഹോളിവുഡ് "ഭരിക്കുന്ന" "AOL Time Warner" എന്ന ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ മീഡിയ ഗ്രൂപ്പിലെ ഒരു സ്ഥപനമാണിത്. New Line Cinema യുടെ എല്ലാ സിനിമകളുടെയും തുടക്കത്തില് കാണിക്കുന്ന ലൊഗോയുടെ കൂടെ കേള്ക്കുന്ന സംഗീതം ഇതാണു്.
അമേരിക്കന് സിനിമകള് കാണുന്നവരിത് ശ്രദ്ധിച്ചുകാണും.
നമ്മുടെ മോഹന്ലാല് ചേട്ടന് അഭിനയിച്ച "ബാലേട്ടന് എന്ന" ചിത്രത്തില് ഒരു പാട്ടുണ്ട്."ചിലു ചിലെ" എന്നാരംഭിക്കുന്ന പാട്ട് നിങ്ങള് കേട്ടിട്ടുണ്ടാകും. "New Line"ന്റെ ഈ Strings Intro എം.ജയചന്ദ്രനു വളരെ ഇഷ്ടപെട്ടു എന്നു തോന്നുന്നു . ജയച്ചന്ദ്രന് ആ വരികള് സ്വന്തം ഓര്ക്കസ്ട്രയെക്കൊണ്ട് വായിപ്പിക്കാനൊന്നും സമയം കളഞ്ഞില്ല, രാവിലെ ചന്തയില് ആളെവിട്ടു "New Line Cinema"യുടെ ഒരു DVD വാങ്ങി ആ പീസു് അതുപോലെ ട്രാക്കില് പകര്ത്തി മിക്സ് ചെയ്തു. സംഘമായി ഓര്ക്കെസ്ട്രായില് വായിക്കുന്ന വയലിന്റെ സംഗീതം അതേപോലെ പൂര്ണ്ണതയോടെ അനുകരിക്കാന് ഒരിക്കലും ആര്ക്കും സാധിച്ചിട്ടില്ല. New Line Introയും മലയാളം പാട്ടും രണ്ടും cross-fade ചെയുന്നതു ശ്രദ്ധിച്ചാല് മനസ്സിലാകും മോഷണം! ഈ രണ്ട് സംഗീതവും ഞാന് സംഗീത തരംഗങ്ങള് വിശകലനം ചെയ്യാന് ഉപയോഗിക്കുന്ന ഉപകരണം ഉപയോഗിച്ച് പരിശോധിച്ച ശേഷമാണു ഇതു ഏഴുതുന്നത്. സംഗീത മോഷണത്തിന്റെ കാര്യത്തില് മലയാളി വളരെ പിന്നിലാണ്. ഈ കലയുടെ ഉസ്താദ് എന്നു അറിയപ്പെടുന്ന ബാപ്പി ലഹരിയുടെ ശിഷ്യന് സാക്ഷാല് അന്നു മലിക്കിനെ ഇവര് കണ്ടു പഠിക്കണം. അദ്ദേഹം സംഗീതം മാത്രമെ മോഷ്ടിക്കാറുള്ളു. മോഷ്ടിച്ച സംഗീതം സ്വന്തം പാട്ടില് മിക്സ് റെക്കോര്ഡ് ചെയ്യുന്ന തരംതാണ പരിപാടി പുള്ളിക്കാരന് ചെയ്തതായി അറിവില്ല. മലയാളി പ്രേക്ഷകര് ഇതു കേള്കുകയും അത് ഇഷ്ടപ്പെട്ട് കൈയടിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇതുചെയ്യാന് കാരണം രണ്ടാണു്.
1) മലയാളത്തില് നല്ല തനിമയുള്ള സംഗീതം ചെയ്യാന് അറിയാവുന്ന ആരും ജീവിച്ചിര്പ്പില്ല.
2) മോഷ്ടിച്ചാലും ആരും നിയമപരമായി ഏതിര്ക്കില്ല എന്ന ധൈര്യം.
3) മലയാളി വെറും കഴുതയാണ്, ഒരുകാരണവശാലും ഈ മോഷണം തിരിച്ചറിയില്ല.
മലയാളിയുടെ സംഗീതത്തിന്റെ "Range" കൂട്ടണം. എം. ടി. വീ. യില് വരുന്ന പാട്ടുകളല്ലാതെ മറ്റു സംസ്കാരങ്ങളുടെ നാടന് സംഗീത ശൈലികള്കൂടി ശ്രദ്ധിക്കണം. മേല്പറഞ്ഞ പോലുള്ള മോഷണങ്ങള് നടത്തുന്ന കേമന്മാരുടെ കാര്യങ്ങള് നാടുമുഴുവന് വിളിച്ചറിയിച്ച് ചളമാകണം. സംഗീത മോഷണം വളരെ പെട്ടന്നു ജനത്തിനു അറിയാനുള്ള പല സംവിധാനങ്ങളും ഉണ്ടെന്നു ഈ കഴുതകള് ഒന്നു മനസിലാക്കിയാല് കൊള്ളാം.
ദക്ഷിണാമൂര്ത്തിയും, ദേവരാജന് മാസ്റ്ററും,ബാബുരാജും, രാഘവന് മാസ്റ്ററും, ബോംബേ രവിയും, രവീന്ദ്രന്മാസ്റ്ററും ഒക്കെ സംഗീതം രചിച്ച മണ്ണില്, ജാസ്സി ഗിഫ്റ്റിനെ പോലുള്ള ഭോഷ്കന്മാര് സംഗീതം രചിക്കുനു. പാടുന്നു. ഈ തേജോവധം ജനം സഹിക്കുന്നതിന്റെ കാരണം വേറെയൊന്നുമല്ല. വേറെ ആരും ഇല്ലാത്തതുതന്നെ കാരണം. മലയാളിയുടെ മരവിച്ചുപോയ സാംസ്കാരിക ശ്രവണശേഷി വീണ്ടെടുക്കണം. 1500-ല് യൂറോപ്പില് സംഭവിച്ച സാംസ്കാരിക വിപ്ലവം (റിനേയിസാന്സ്) പോലെ കേരളത്തിലും ഒരു റിനേയിസന്സ് ഉണ്ടാകണം. നല്ല സംഗീതം ജനം ആവശ്യപ്പടണം. അതു നിര്മ്മിക്കാനും ആസ്വദിക്കാനും ജനം മുതിരണം.
കേരളത്തില് ഏഷ്യനെറ്റ് എന്ന ഉപഗ്രഹ ചാനലിന്റെ തുടക്കതോടെ ഒരു പുതിയ സംഗീത-സംസ്കാരം വന്നു. പിന്നെ ഒരു പറ്റം മറ്റു ചാനലുകള് അതിനെ പിന്തുടര്ന്നു. ദൂരദര്ശന്റെ പോരായ്മകളെല്ലം ഒരു പരിധിവരെ വളരെ ഈ ചാനലുകള് പരിഹരിച്ചെങ്കിലും, സംഗീതത്തിന്റെ കാര്യം അവഗണിക്കപ്പെട്ടു.
ചന്തയില് പോയി നല്ല രണ്ടു ഹോളിവുഡ് ചിത്രങ്ങളുടെ ശബ്ദരേഖയുടെ (Soundtrack) സീ.ഡി. യോ അല്ലെങ്കില് നല്ല ഒരു ഓഡിയോക്ലിപ്പ് ലൈബ്രറിയോ വാങ്ങി അതിനെ കഷണം കഷണമാക്കി സീരിയലുകളില് തിരികികയറ്റുന്ന പരിപാടിയാണ് സംഗീതസംവിധാനം എന്നാണ് തെറ്റിദ്ധരിച്ചിരിക്കുന്നതു്.
ആര്ക്കു വേണമെങ്കിലും ഏതു സംഗീതവും ഏപ്പോള് വേണമെങ്കിലും മോഷ്ടിക്കാം എന്നത് "ആവിഷ്കാര സ്വാതന്ത്ര്യ"മാണല്ലോ. നല്ല കാര്യം. കേരളത്തില് പകര്പ്പവാകാശ ലംഘനത്തിന്റെ പ്രതീകമായി ഇന്നു നില്കുന്നതു ഈ ചാനലകുള് അധവാ അവയുടെ സ്റ്റുഡിയോകള് തന്നെയാണ്.
ഒരുപാടു പറഞ്ഞു നിങ്ങളെ കാടുകയറ്റാതെ രണ്ട് ഉദാഹരണങ്ങള് പറയാം:
ഉദാഹരണം ഒന്ന് :
നാം കേട്ടു കേട്ടു തഴമ്പിച്ച "X-Files" എന്ന പ്രസിദ്ധമായ ഹോളീവുഡ് സീരിയലിന്റെ, പ്രതിധ്വനിക്കുന്ന ആദ്യത്തെ മൂന്ന് പിയാനോ നോട്ടുകള്. അതാണു ഇന്നു ഏഷ്യനെറ്റ് പരസ്യങ്ങള്ക്ക് മുന്പ് ഉപയോഗിക്കുന്ന Intro മ്യൂസിക്. ഈ സംഗീതം ചന്തയില് പോയി വാങ്ങിയ എഷ്യനെറ്റിന്റെ മൂസിക്ക് ഡൈറെക്റ്റര്/ഗ്രാഫിക് ഡിസൈനര്/കമ്പ്യൂട്ടര് ഗുരു/ സൌണ്ട് റിക്കോര്ഡിസ്റ്റിന്റെ ചേതോവികാരം ഇപ്രകാരമായിരിക്കാം:
1) മലയാളി വെറു കഴുതയാണ്, ഒരുകാരണവശാലും ഇതു തിരിച്ചറിയുകയില്ല
2) "X-files" പോലെ തന്നെ അവിശ്വസ്നീയമായ കാര്യങ്ങളാണു ഈ സംഗീതശകലത്തെ പിന്തുടരുന്ന പരസ്യങ്ങള്
3) ഇതോക്കെ ആരു ശ്രദ്ധിക്കാന്? എങ്ങനയെങ്കിലും ഒക്കെയങ്ങ് പെഴയ്ക്കണം.
സ്വന്തമായി പണിയറിയാവുന്ന ഒരു സംഗീത വിഭാഗം ഇവര്ക്കില്ല എന്നത് ഒരു സത്യമാണ്. സൌണ്ട് ക്ലിപ്പുകള് ആവശ്യംപോലെ ഉള്ളപ്പോള് സംഗീത വിഭാഗം എന്തിനു്?
എന്നാല് മലയാളം ചാനല് സ്വന്തമായി ചെയ്ത സംഗീത രചനയെ പറ്റി പറയാം. അതേ, അങ്ങനയും ഒരു സംഭവമുണ്ടായി.
കൈരളി ചാനലിന്റെ "News" പരിപാടിയുടെ പിന്നണി സംഗീതം വലിയ തെറ്റില്ല. 1982 ഇറക്കിയ 2-in-1 നാഷണല് പാനസോണിക്കില് റെക്കോര്ഡ് ചെയ്താല് ഇതിനെക്കാള് നന്നായിരിക്കും. പിന്നെ അതില് ചെണ്ടയുടെ ശബ്ദം എന്നു കരുതുന്ന ഒരു ശബ്ദം കേള്കാം. അത് ഒരുമാതിരി മണ്ണെണ്ണപ്പാട്ടയില് കല്ലിട്ട് കുലുക്കിയതുപോലുണ്ട്. ചെണ്ടയോ, ചെണ്ടക്കാരോ ഇല്ലാത്തതുകൊണ്ടാണോ? അല്ല. മലയാളി ഈ ബോറന് ശബ്ദം കേട്ടിട്ട് , ഇതിനെകുറിച്ചു പ്രതികരിക്കാത്തതു കൊണ്ടു മാത്രം.
ഉദാഹരണം രണ്ടു:
"New Line Cinema" ഹോളിവുഡിലെ 10 വമ്പന് സ്റ്റുഡിയോകളില് ഒന്നാണ്. "Lord of the Rings" പോലുള്ള ചിത്രങ്ങളുടെ നിര്മ്മാതാകളാണിവര്. ഹോളിവുഡ് "ഭരിക്കുന്ന" "AOL Time Warner" എന്ന ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ മീഡിയ ഗ്രൂപ്പിലെ ഒരു സ്ഥപനമാണിത്. New Line Cinema യുടെ എല്ലാ സിനിമകളുടെയും തുടക്കത്തില് കാണിക്കുന്ന ലൊഗോയുടെ കൂടെ കേള്ക്കുന്ന സംഗീതം ഇതാണു്.
അമേരിക്കന് സിനിമകള് കാണുന്നവരിത് ശ്രദ്ധിച്ചുകാണും.
നമ്മുടെ മോഹന്ലാല് ചേട്ടന് അഭിനയിച്ച "ബാലേട്ടന് എന്ന" ചിത്രത്തില് ഒരു പാട്ടുണ്ട്."ചിലു ചിലെ" എന്നാരംഭിക്കുന്ന പാട്ട് നിങ്ങള് കേട്ടിട്ടുണ്ടാകും. "New Line"ന്റെ ഈ Strings Intro എം.ജയചന്ദ്രനു വളരെ ഇഷ്ടപെട്ടു എന്നു തോന്നുന്നു . ജയച്ചന്ദ്രന് ആ വരികള് സ്വന്തം ഓര്ക്കസ്ട്രയെക്കൊണ്ട് വായിപ്പിക്കാനൊന്നും സമയം കളഞ്ഞില്ല, രാവിലെ ചന്തയില് ആളെവിട്ടു "New Line Cinema"യുടെ ഒരു DVD വാങ്ങി ആ പീസു് അതുപോലെ ട്രാക്കില് പകര്ത്തി മിക്സ് ചെയ്തു. സംഘമായി ഓര്ക്കെസ്ട്രായില് വായിക്കുന്ന വയലിന്റെ സംഗീതം അതേപോലെ പൂര്ണ്ണതയോടെ അനുകരിക്കാന് ഒരിക്കലും ആര്ക്കും സാധിച്ചിട്ടില്ല. New Line Introയും മലയാളം പാട്ടും രണ്ടും cross-fade ചെയുന്നതു ശ്രദ്ധിച്ചാല് മനസ്സിലാകും മോഷണം! ഈ രണ്ട് സംഗീതവും ഞാന് സംഗീത തരംഗങ്ങള് വിശകലനം ചെയ്യാന് ഉപയോഗിക്കുന്ന ഉപകരണം ഉപയോഗിച്ച് പരിശോധിച്ച ശേഷമാണു ഇതു ഏഴുതുന്നത്. സംഗീത മോഷണത്തിന്റെ കാര്യത്തില് മലയാളി വളരെ പിന്നിലാണ്. ഈ കലയുടെ ഉസ്താദ് എന്നു അറിയപ്പെടുന്ന ബാപ്പി ലഹരിയുടെ ശിഷ്യന് സാക്ഷാല് അന്നു മലിക്കിനെ ഇവര് കണ്ടു പഠിക്കണം. അദ്ദേഹം സംഗീതം മാത്രമെ മോഷ്ടിക്കാറുള്ളു. മോഷ്ടിച്ച സംഗീതം സ്വന്തം പാട്ടില് മിക്സ് റെക്കോര്ഡ് ചെയ്യുന്ന തരംതാണ പരിപാടി പുള്ളിക്കാരന് ചെയ്തതായി അറിവില്ല. മലയാളി പ്രേക്ഷകര് ഇതു കേള്കുകയും അത് ഇഷ്ടപ്പെട്ട് കൈയടിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇതുചെയ്യാന് കാരണം രണ്ടാണു്.
1) മലയാളത്തില് നല്ല തനിമയുള്ള സംഗീതം ചെയ്യാന് അറിയാവുന്ന ആരും ജീവിച്ചിര്പ്പില്ല.
2) മോഷ്ടിച്ചാലും ആരും നിയമപരമായി ഏതിര്ക്കില്ല എന്ന ധൈര്യം.
3) മലയാളി വെറും കഴുതയാണ്, ഒരുകാരണവശാലും ഈ മോഷണം തിരിച്ചറിയില്ല.
മലയാളിയുടെ സംഗീതത്തിന്റെ "Range" കൂട്ടണം. എം. ടി. വീ. യില് വരുന്ന പാട്ടുകളല്ലാതെ മറ്റു സംസ്കാരങ്ങളുടെ നാടന് സംഗീത ശൈലികള്കൂടി ശ്രദ്ധിക്കണം. മേല്പറഞ്ഞ പോലുള്ള മോഷണങ്ങള് നടത്തുന്ന കേമന്മാരുടെ കാര്യങ്ങള് നാടുമുഴുവന് വിളിച്ചറിയിച്ച് ചളമാകണം. സംഗീത മോഷണം വളരെ പെട്ടന്നു ജനത്തിനു അറിയാനുള്ള പല സംവിധാനങ്ങളും ഉണ്ടെന്നു ഈ കഴുതകള് ഒന്നു മനസിലാക്കിയാല് കൊള്ളാം.
ദക്ഷിണാമൂര്ത്തിയും, ദേവരാജന് മാസ്റ്ററും,ബാബുരാജും, രാഘവന് മാസ്റ്ററും, ബോംബേ രവിയും, രവീന്ദ്രന്മാസ്റ്ററും ഒക്കെ സംഗീതം രചിച്ച മണ്ണില്, ജാസ്സി ഗിഫ്റ്റിനെ പോലുള്ള ഭോഷ്കന്മാര് സംഗീതം രചിക്കുനു. പാടുന്നു. ഈ തേജോവധം ജനം സഹിക്കുന്നതിന്റെ കാരണം വേറെയൊന്നുമല്ല. വേറെ ആരും ഇല്ലാത്തതുതന്നെ കാരണം. മലയാളിയുടെ മരവിച്ചുപോയ സാംസ്കാരിക ശ്രവണശേഷി വീണ്ടെടുക്കണം. 1500-ല് യൂറോപ്പില് സംഭവിച്ച സാംസ്കാരിക വിപ്ലവം (റിനേയിസാന്സ്) പോലെ കേരളത്തിലും ഒരു റിനേയിസന്സ് ഉണ്ടാകണം. നല്ല സംഗീതം ജനം ആവശ്യപ്പടണം. അതു നിര്മ്മിക്കാനും ആസ്വദിക്കാനും ജനം മുതിരണം.
| Squeet Tip | Squeet Advertising Info |
A great RSS feed can help you live, work, or play better. If it's been a while since you've found a feed like this, head over to the Squeet Reader Directory where you'll find 80+ quality feeds in many categories. Quickly and easily subscribe to multiple groups or catgories all at once.
Read the Squeet Blog Article
posted by സ്വാര്‍ത്ഥന്‍ at 4:51 AM
0 Comments:
Post a Comment
<< Home